مدرسه علمیه حضرت خدیجه (علیهاالسلام) تهران

نكات تفسيري جزء ششم

لاَّ يُحِبُّ اللّهُ الْجَهْرَ بِالسُّوَءِ مِنَ الْقَوْلِ إِلاَّ مَن ظُلِمَ وَكَانَ اللّهُ سَمِيعًا عَلِيمًا ﴿۱۴۸﴾ نساء همانطور كه خداي مهربان پوشاننده عيوب است دوست دارد افراد بشر هم عيوب يكديگر را فاش نكنند و آبروي يكديگر را نبرند. تمام انسانها عيوبي دارند كه اگر برملا شود يك روحيه بدبيني عجيب سراسر جامعه را فرا مي‌گيرد به طوري كه همكاري و تعاون را مشكل ساخته و استحكام جامعه را از بين مي‌برد. استثنا در جايي است كه يك مظلوم بخواهد ظلم‌هاي مربوط به كسي را كه به او ظلم كرده بيان كند البته اين آيه اجازه نمي‌دهد كه مظلوم هرچه خواست بگويد و چيزهايي را كه در ظالم نيست يا مربوط به ظلم او نمي‌شود را بيان نمايد چون خدا شنوا و داناست.

وَالَّذِينَ كَفَرُواْ وَكَذَّبُواْ بِآيَاتِنَا أُوْلَئِكَ أَصْحَابُ الْجَحِيمِ ﴿۱۰﴾ مائده اينكه كفر و تكذيب با هم آمده براي اين است كه منظور كفر افرادي است كه از روي علم و عناد به حقايق كافر مي شوند و آنها را تكذيب مي كنند و نه آنهايي كه به واسطه جهل و ناتواني فكري كفر مي‌ورزند.

وَإِذْ قَالَ مُوسَى لِقَوْمِهِ يَا قَوْمِ اذْكُرُواْ نِعْمَةَ اللّهِ عَلَيْكُمْ إِذْ جَعَلَ فِيكُمْ أَنبِيَاء وَجَعَلَكُم مُّلُوكًا وَآتَاكُم مَّا لَمْ يُؤْتِ أَحَدًا مِّن الْعَالَمِينَ ﴿۲۰﴾ مائده نعمات الهي را متذكر مي شود تا روح حق شناسي در يهود زنده و وجدان آنها در مقابل خطاهايي كه در گذشته مرتكب شده‌اند بيدار شود: اين آيه نعمتها را به سه دسته تقسيم مي‌كند: به نعمت وجود پيامبران كه بزرگترين نعمت الهي است اشاره مي‌كند مانند ابراهيم و يعقوب سپس نعمت استقلال و نجات از مذلت بردگي فراعنه را متذكر مي شود. به معجزات و نعمتهايي اشاره مي‌كند كه پي در پي در بني اسرائيل رسيد و به هيچيك از امتهاي قبل از موسي نرسيده بود.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ اتَّقُواْ اللّهَ وَابْتَغُواْ إِلَيهِ الْوَسِيلَةَ وَجَاهِدُواْ فِي سَبِيلِهِ لَعَلَّكُمْ تُفْلِحُونَ ﴿۳۵﴾ مائده اي مومنان سه دستور تقوا انتخاب وسيله و جهاد در راه خدا را در پيش گيريد شايد رستگار شويد. مراد از وسيله رابط است، مانند انبيا و امامان حتي عمل به دستورات ديني، جهاد در راه خدا نيز اعم است چه مبارزه با هواي نفساني و چه مبارزه با كفار.

وَمَن يَتَوَلَّ اللّهَ وَرَسُولَهُ وَالَّذِينَ آمَنُواْ فَإِنَّ حِزْبَ اللّهِ هُمُ الْغَالِبُونَ ﴿۵۶﴾ مائده هر كس ولايت خدا و رسولش و افراد با ايماني را كه در حال ركوع زكات مي‌دهند را بپذيرد پيروز است چون از حزب خدا مي‌شود و حزب خدا نيز هميشه غالب است. پيروزيشان دراين دنيا به اينست كه اجتماعي صالح و با تقوي هستند كه شيطان و حكومتهاي باطل درآن هيچ نفوذ و تسلطي پيدا نمي‌كنند و در آخرت نيز چون در جوار رحمت حق قرار مي گيرند غالبند.

يَا أَيُّهَا الَّذِينَ آمَنُواْ لاَ تَتَّخِذُواْ الَّذِينَ اتَّخَذُواْ دِينَكُمْ هُزُوًا وَلَعِبًا مِّنَ الَّذِينَ أُوتُواْ الْكِتَابَ مِن قَبْلِكُمْ وَالْكُفَّارَ أَوْلِيَاء وَاتَّقُواْ اللّهَ إِن كُنتُم مُّؤْمِنِينَ ﴿۵۷﴾ مائده بارديگر به مومنين هشدار مي دهد اهل كتاب و كفار را به دوستي نگيريد زيرا آنها دينشان را به استهزا و بازي مي‌گيرند دوستي دو گروه كه يكي مقدسات ديگري را به مسخره مي‌گيرد، دوام نمي‌آورد مگر به قيمت سست شدن اعتقادات مومنان لذا مي‌فرمايد: از خدا بپرهيزيد، اگر مومن هستيد يعني كسي كه واقعاً به خدا و اسلام ايمان آورده هرگز راضي نمي شود ديگران دين او را مسخره كنند.