مرگ در نهج البلاغه- جلسه پنجم
آداب دفن میت :
حدیث امام صادق علیه السلام : وقتی سنگ لحد را بر میت گذاشتی این چنین دعا کن ؛ خدایا به تنهایی او رحم کن و وحشتش را با انس با خودت جبران کن و رحمتی از سوی خودت برای او همنشین قرار بده که از رحمت و دلسوزی غیر از تو بی نیاز باشد.
دعای هنگام خروج از قبر : انا لله و انا الیه راجعون ، خدایا رتبه اش را بالا ببر و در مورد بازماندگانش خودت جانشینی کن.
از امام صادق می پرسند برزخ چیست ؟ می فرمایند: قبر.
در قرآن خداونددرباره غرق شدن قوم فرعون می فرمایند: آنان در دریا غرق شدند و آنی وارد آتش شدند. انسان به محض خروج برزخش شروع می شود کسی می سوزد و یا با شکنجه از بین می رود و اتفاقات دیگر. انسان به محض جان دادن وارد برزخ می شود و لازم نیست حتماً در زیر خاک مدفون شود و سپس وارد برزخ شود. در نهج البلاغه در 2 جا برزخ ذکر شده است. یکی در مورد پادشاهان ستمگری که اهل تفاخر بودند و حضرت بعد از مرگِ آنان را توصیف می کنند و می فرمایند: اینها می روند در دل برزخ در حالیکه زمین بر آنان مسلط است. و در مورد بعدی برزخ اولیای الهی است که در همین دنیا بر آن اشراف دارند و می فرمایند: گویا اینها دنیا را سپری کرده اند و آنان بر بعد از مرگ اطلاع دارند و اقامت طولانی اهل برزخ را در این دنیا تماشا می کنند و اینها کیستند همان هایی هستند که مشغول عمل کردن حدیث “موتو قبل ان تموتو” شده اند . پس چشم برزخی یعنی نهانی هایی که از دید ما پنهان است و پرده ها کنار می رود و هر آنچه را که دوست ندارد ببیند می بیند. پس برزخ از زمان مردن شروع می شود نه از قبر خاکی.
بدن برزخی چگونه بدنی است ؟
فرموده اند وقتی انسان از دنیا می رود بدنی دقیقا مشابه با همین بدن اما متناسب با عالم برزخ که دیگر پوسیدن در کار نیست دارد. وقتی خداوند انسان را قبض روح کرد، روح در قالبی همچون بدن دنیاییش قرار می گیرد آن بدن هم می خورد و می آشامد و وقتی کسی از این عالم مهمان می شود آن را می شناسند دقیقا به همان شکلی که در دنیا بوده اند و کسی با کسی اشتباه نمی شود.
هنگام مرگ مومن پیامبر، امیرالمونین، حضرت زهرا، امام حسن و امام حسین نزد محتضر حاضر می شوند و پیامبر در جانب راست و اهل بیت در جانب چپ و به او بشارت می دهند که از آنچه در دنیا از آن می ترسیدی در امانی و که به آنچه امید داشتی می رسی.
آیت الله جوادی آملی می فرمایند: بدن برزخی در عین مثالی بودنش عین بدن خود شخص است ولی متناسب با نظام برزخ و قوانین حاکم بر آن .
حارث ابن مالک جوانی بود که خدمت پیامبر رسید و عرض کرد یا رسول الله گویا عالم برزخ را می بینم و بهشتیان و دوزخیان رادر این حال من صبح را به شب می رسانم و شب را به صبح، حضرت فرمودند: اهل یقین اینگونه اند.
وقتی انسان وارد برزخ می شود همان کردارهایش می شود ملکاتش و آنان صحبت می کنند و آنها ظهور پیدا می کنند و تعیین کننده اند .