مرگ در نهج البلاغه- جلسه دوم
حالات اطرافیان محتضر
حضرت می فرمایند : فرد در حال احتضار در میان برادران مهربانش و همسر گریانش و مادری که از اندوه او بر سینه می کوبد است و در حال سکراتی است که نمی تواند برای دیگران عکس العملی نشان دهد و در غم و اندوه بسیاری درگیر است و در ناله ای دردناک و حالت انتظاری که بسیار رنج آور است به سر می برد. این حالت جان دادنی است که او را کشان کشان می برند و باید از این عالم خارج شود.
در پایان حضرت با سوالی عبرت انگیز می فرمایند : آیا این خویشاوندان می توانند مرگ را از او دفع کنند؟ که جواب کاملا روشن است. این سوال نشان می دهد که هر چقدر هم دلبستگی ها ریشه دار باشد در لحظه مرگ فایده ای ندارد و قطعا انسان اگر تا لحظه مرگ توبه نکرده باشد و در حالت اضطرار توبه کند پذیرفته نیست.
بیشتر نگرانی های ما در برزخ است به فرمایش امام صادق شما برای روز قیامت و محشر نگران نباشید بلکه آنچه باید از آن بترسید و نگران باشید عالم برزخ است. امیر مومنان در نهج البلاغه اشاره دارند که تا دم مرگ مهلت دارید و وقتی زمان مرگ فرا برسد دیگر فرصت نیست . هنوز تا زمانی جان به گلوگاه نرسیده فرصت توبه وجود دارد و چون آن زمان بسیار حساس است حال توبه به او دست نخواهد داد و شیطان در آن زمان نقش بسیاری ایفا می کند. این است که باید برای عاقبت بخیری دعا کرد.
حضرت می فرمایند آگاه باشید که هنوز عمری دارید و هنوز پرونده ها باز است و بساط توبه گسترده است، می شود توبه کرد و حافظ هم به این مطلب اشاره می کند و می گوید:تو را ز کنگره عرش می زنند صفیر….
پیش از آنکه چراغ عمل خاموش شود برای گنهکار و بدکار نیز امید بازگشت هست و اگر فرصت تمام شود و اجل و مدت عمر پایان پیذیرد و اگر در آن زمان به توبه روی بیاورید ممکن است، ایمان بلرزد. چون هنگام مرگ ممکن است انسان تحت تاثیر شیطان قرار گیرد و حتی برای یک نفس بیشتر حضرت می فرمایند از آن ایمان مستمر برای خود پیدا کنید ایمانی که محکم است و ثابت است .